اجتماعی

احکام حروف

مبحث احکام ، سومین بخش کلی از علم تجوید قرآن است.

قبلاً مخارج و صفات حروف را فراگرفتیم و اینک به بخش احکام حروف می پردازیم.

باب تفخیم و ترقیق

این باب از ابئاب مهم تجویدی است و یکی از کلید های مهم لهجه عرب محسوب می شود.

قاریان قرآن از آغاز ورود به مرحله تجوید ، یعنی تلفظ حروف ، با این تصطلاحات و کاربرد آن ها برخورد می کنند. اداء صحیح تفخیم و ترقیق ، مانند دیگر موارد تجویدی ، تمرین و ممارست زیادی می طلبد.

در یک کلام ، منظور از تفخیم ، «درشتی و پر حجمی» و مقصود از ترقیق ، «کم حجمی» صدای خروجی از دستگاه تکلم است.

تفخیم

از نظر لغوی به معنای «فربه کردن-چاق کردن» است.

تفخیم در اصطلاح تجویدی عبارتست از :

«درشت و پر حجم و غلیظ تلفظ نمودن حرف»

به بیان دیگر ، تفخیم حالتی است در حرف که گویا دهان از صدای آن پر می شود.

به اصطلاح در حالی که «باد در گلو انداخته اند» صحبت کنند !

ترقیق

ضد تفخیم و در لغت به معنای «سبک کردن-رقیق کردن-از غلظت چیزی کاستن» آمده است .

ترقیق در اصطلاح تجویدی عبارتست از :

«رقیق و کم حجم تلفظ نمودن حرف»

تفخیم حروف و صداها را نباید به افراط و با حالت «ضمه» اداء کرد. این آسیبی است که در قرائت برخی از قراء ملاحظه می شود .

موارد تفخیم و ترقیق در تجوید قرآن ، عبارتست از :

تفخیم حروف استعلاء ، تفخیم و ترقیق الف مدی ، تلغیظ(تفخیم) و ترقیق «ل» ، تفخیم و ترقیق «ر» .